مباح (اصول)مباح یعنی شیء فاقد رجحان در ترک یا انجام می‌باشد. ۱ - تعریفمباح، از اقسام حکم شرعی بوده، و در لغت ، به معنای اذن داده شده، و در اصطلاح، به فعلی گفته می‌شود که شارع مکلف را در انجام یا ترک آن مخیر نموده است، مانند:نوشیدن آب و خوردن غذا ، (به عنوان اولی آن‌ها)، و یا فعلی است که مدح و ذم به آن تعلق نگرفته است. ۲ - بررسی وجود مباحدر وجود مباح اختلاف است؛ بیشتر علما به وجود مباح معتقد هستند، اما عده‌ای هم چون «کعبی» و پیروانش، ادعا کرده‌اند که مباح وجود ندارد، زیرا فعل مباح باعث ترک حرام می‌شود و ترک حرام ، واجب است، و از آن جایی که مقدمه واجب نیز واجب است، پس فعل مباح، در حقیقت واجب است. این اشکال «کعبی»، به «شبهه کعبی» در نفی مباح معروف گردیده است. [۲]
زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج۱، ص۸۷.
[۳]
سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۴، ص۱۱۱.
[۴]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۱، ص۵۰.
[۵]
عبدالبر، محمد زکی، تقنین اصول الفقه، ص۱۵.
[۶]
حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۱، ص۲۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مباح». |